NATALIE: focus op klimaatverandering en de gevolgen ervan

Logo NATALIE

NATALIE is een Horizon Europe-project waarbij we focussen op de risico’s van klimaatverandering en de gevolgen ervan. Deze willen we ‘verzachten’, zodat we de gevolgen kunnen beperken. Daarom gaan we op zoek naar vernieuwende en doelgerichte oplossingen. We onderzoeken ideeën zoals ‘ecosysteemgerichte aanpassingen’ en ‘klimaatbestendige ontwikkelingstrajecten’. Daarbij ligt de nadruk op oplossingen waarbij de natuur centraal staat. Dit noemen we ook wel nature based solutions (NBS).

Algemeen doel? Vernieuwende en doelgerichte oplossingen bedenken. Zo willen we regio’s en gemeenten aangepaste stappen helpen nemen om de risico’s en gevolgen van de klimaatverandering te beperken.
 

Altijd drinkwater voor iedereen?

In België vinden we het normaal dat er altijd en voor iedereen drinkwater is. Dat is eigenlijk niet vanzelfsprekend. Zo bestaat de drinkwatervoorziening in Zuid-Limburg uitsluitend uit de winning van grondwater (23 miljoen m³/jaar). Voorlopig zijn aanbod en vraag in behoorlijk in balans, maar onze voorraden staan onder druk. Dit komt door extreme en langdurige droogtes gecombineerd met overbenutting van onze grondwaterlagen. Het zorgt voor een onzekere toekomst. De grondwateronttrekkingen in Zuid-Limburg zijn een van de meest kwetsbare onttrekkingen in Vlaanderen.
 

Nood aan een bredere visie

De Watergroep staat voor de uitdaging om het evenwicht tussen vraag en aanbod in balans te houden. Ook in de toekomst willen we veilig en gezond drinkwater voor iedereen voorzien. Daarom moeten we voorzichtig omgaan met onze grondwatervoorraad. Het is sowieso niet slim om te vertrouwen op 1 bepaalde bron. Daarom zijn we voor Zuid-Limburg op zoek naar een breder aanbod voor de productie van drinkwater. 
 

Wat doen we binnen het project?

Op de site van de rioolwaterzuiveringsinstallatie van Sint-Truiden willen we gezuiverd afvalwater in de ondergrond bewaren om het daarna op te pompen. Dit noemen we ASR (Aquifer Storage and Recovery). Dankzij ASR kunnen we een ondergrondse waterbuffer (= water dat we bewaren voor later) opbouwen. Deze kunnen we dan gebruiken wanneer er veel vraag is naar water, bijvoorbeeld tijdens droogtes in de zomer. Voor dit project injecteren we het water in een krijtaquifer. Dit is een diepe watervoerende laag die geschikt is voor ASR. Op die manier leren we meer over de mogelijkheden en moeilijkheden rond indirect hergebruik (= afvalwater zuiveren en bewaren om later te gebruiken).
 
We willen inschatten of de ondergrond geschikt is voor ASR op grote schaal: 100 kubieke meter per uur. Daarnaast gaan we ook na of er kwaliteitsveranderingen voorkomen tijdens de bewaring in de ondergrond. Verder willen we zien hoe het water zich ondergronds beweegt. Zo komen we dus te weten hoeveel water we kunnen bewaren in de ondergrond. Bijkomend leren we ook welke zuivering er nodig is als we het water willen recupereren. 
 
Het doel op lange termijn? Om een lokale, en misschien regionale, neutrale waterbalans te verkrijgen waarbij we netto geen water meer onttrekken.
 

NATALIE en Blue Horizon Limburg

Blue Horizon Limburg. Zo heet het onderzoek binnen het NATALIE-project waaraan De Watergroep meewerkt. We werken hiervoor samen met meerdere partners:
  • AGT als studiebureau voor de werken in de ondergrond te plannen en te coördineren
  • KWR als expertisecentrum water- en projectondersteuning
  • VUB helpt bij het modelleren en dus berekenen van de effecten van ondergrondse wateropslag
  • Aquafin stelt de rioolwaterzuiveringsinstallatie van Sint-Truiden als locatie ter beschikking voor de uitvoering van de ASR-testen.
     
Het onderzoek bestaat uit 4 fasen:
  1. Voorbereidingsfase
    We bekijken de randvoorwaarden en voeren de nodige voorstudies uit. Denk aan de technische vereisten, hydrogeochemische voorstudie, monitoringsplan ...
  2. Bouwfase
    De uitwerking en aanbesteding van de nodige werkzaamheden om een test van 10 m³/h te realiseren.
  3. Testfase
    We injecteren het water in de krijtaquifer en recupereren het nadien.
  4. Afrondingsfase
    We verwerken de gegevens van de test. Vervolgens trekken we op basis van de resultaten conclusies voor een opschaling van bijvoorbeeld 100 m³/h.
     

Wat doen de andere partners binnen het project?

Ook de andere partners (= deelnemers) van het project onderzoeken oplossingen waarbij de natuur deel uitmaakt van de oplossing. Ze voeren deze onderzoeken uit op 8 verschillende locaties verspreid over Europa.
 

Meer info over NATALIE

  • NATALIE is een gesubsidieerd Europees project. Het subsidieprogramma heet Horizon Europe.
  • 43 partners, waarvan 8 bedrijven die niet tot een overheidsinstelling behoren, 14 privébedrijven, 8 kleine en middelgrote ondernemingen (kmo’s), 12 onderzoeks- en/of academische instellingen en 1 industriële partner.
  • De naam NATALIE komt van de Engelse zin: “Accelerating and mainstreaming transformative NATure-bAsed solutions to enhance resiLIEnce to climate change for diverse bio-geographical European regions.” In het Nederlands: Versnellen en stroomlijnen van hervormende, op natuurgebaseerde oplossingen om het weerstandsvermogen tegen klimaatverandering te verbeteren voor diverse biogeografische Europese regio's.
  • Opstart project: september 2023.
  • Duur project: 5 jaar.
     
Logo EU
Dit project wordt gefinancierd door de Europese Commissie in het onderzoeks- en innovatieprogramma ‘Horizon Europe’ in het kader van subsidieovereenkomst nr. 101112859.
 

Meer info