Hoe kunnen we drones inzetten binnen De Watergroep? Deze vraag stond centraal binnen het project ‘Verkenning gebruik van drones’. We testten volgende 4 toepassingen:

  1. Opvolging behandelingen via drone
  2. Waterstaalname met drone in het waterspaarbekken van waterproductiecentrum De Blankaart
  3. Lekdetectie op 2 locaties in Kortemark
  4. Lekdetectie op 14 kilometer aan laagdrukleiding in Moerbeke.

 

Opvolging behandelingen via drone

In de zomer van 2020 gebruikten we een drone om een behandeling in het waterspaarbekken van De Blankaart op te volgen.

Het doel van deze behandeling is om de opgeloste fosfor te doen dalen, zodat er minder fosfaten ter beschikking zijn voor algengroei. Het product werd hier dus eerder preventief toegevoegd aan het spaarbekken, om problemen met algen in de behandeling te vermijden.

 

Waterstaalname in spaarbekken De Blanckaert

Staalnames in het spaarbekken zijn cruciaal om de evoluties in de waterkwaliteit en biologie te kunnen opvolgen. Nu nemen we ongeveer 2 keer per week op 2 punten aan weerszijden van de pier een staal:

  • S1 is representatief voor inname in het spaarbekken en
  • S2 voor de inname naar de zuiveringsinstallatie.

Met een drone kan je op meerdere plaatsen in het spaarbekken een staal nemen, zonder dat je hiervoor een boot hoeft te gebruiken. Dit kan nuttig zijn voor de validatie van het stromingsmodel dat wordt opgesteld voor het spaarbekken en de opvolging van algenbloei. Daarnaast zou je met een drone een staal kunnen nemen bij calamiteiten op de Schelde en de IJzer, want daar zijn niet altijd voorzieningen om veilig een staal te kunnen nemen. Het grote voordeel van staalname met een drone is dat het veel veiliger is.

Staalname met een drone is nog niet zo veel getest geweest wereldwijd. De firma Skyebase was bereid om uit te testen of dit type staalname haalbaar is. Op een zonnige dag met staalblauwe hemel voerden we op 5 plaatsen in het spaarbekken herhaalde staalnames uit.

Dit zijn onze bevindingen:

  • Is het technisch haalbaar om een staalname met een drone uit te voeren? Ja. We testten tot 2 liter staal (onder optimale weersomstandigheden).
  • Zijn staalnames door middel van drones representatief? Met andere woorden: komen deze overeen met staalnames door geaccrediteerde staalnemers? Ja.
  • Is een staalname in het midden van het spaarbekken vergelijkbaar met een staalname op de locaties S1 en S2? Voor de meeste parameters wel. Voor koper en ijzer zagen we variatie naargelang de locatie.
  • Is staalname met een drone goedkoper? Nee, voorlopig niet. Het is 500 euro duurder voor 1 dag waarop je 30 stalen neemt. De staalnamezakjes waren een grote kost, waarvoor we best een alternatief zoeken.

 

Lekdetecties op 2 locaties in Kortemark

Lekken in leidingen zijn niet gemakkelijk te vinden en het vraagt vaak heel wat tijd om de vermoedelijke lekken op te sporen. Een drone met een thermische camera kan mogelijks helpen om een lek te vinden.

Het doel was om na te gaan of het technisch haalbaar is om een lek te detecteren met een drone die uitgerust is met een warmtecamera. Op 3 april 2021 inspecteerden we met zo'n drone leidingen op 2 locaties in Kortemark (West-Vlaanderen) waar uit klassieke luistertechnieken bleek dat er een lek zou zijn. Voor dit onderzoek werkten we samen met thesisstudenten van UGent en de firma Drone Division.

Op de foto’s zie je: de drone met warmtecamera detecteerde geen lek. Omdat we via de klassieke techniek (luisterstok) wel vermoedden dat er een lek was, groeven we de locatie open. We vonden echter geen lek.

 

Lekdetectie op 14km laagdrukleiding

Om waterlekken op te sporen maken we klassiek gebruik van microfoons. Maar we testen ook het gebruik van veel innovatieve technologieën waaronder een warmtecamera, bodemmicrofoons, echolocatie, drones, satellietbeelden ... en nog veel meer.

De toevoerleiding tussen de grondwaterwinning in Moerbeke en waterproductiecentrum Sinaai heeft vermoedelijk één of meerdere lekken, die zeer moeilijk op te sporen zijn. Aangezien het een laagdrukleiding is, zijn er geen aftakkingen op de leiding en zeer weinig afsluiters of andere punten om te luisteren naar lekken met de klassieke technologie voor lekopsporing. Bijgevolg leek dit een ideale case voor de inzet van een drone met warmtecamera.

De exacte ligging van de leiding was niet gekend (oude leiding, enkel handgetekende plannen, weinig bovengrondse herkenningspunten), zodat een bijkomend doel van de opdracht was om de positie van de leiding nauwkeurig te bepalen.

Begin september 2021 hebben we in Moerbeke dronevluchten laten uitvoeren. We hadden 2 dagen nodig om het traject van 14 km over te vliegen.

Benieuwd hoe dat werkt?

De drone met warmtecamera volgt het traject van de ondergrondse waterleiding. Ondertussen kan je live meevolgen via een monitor. Het is belangrijk dat we opletten voor koele vlekken: de warmtecamera geeft deze aan als een donkere roze kleur. Dit kan een lek zijn, maar ook evengoed een boom of een hoopje gras. Daarom is het belangrijk dat een specialist de beelden achteraf nakijkt.

De positie van de leiding hebben we niet nauwkeurig kunnen bepalen. Door de diepe ligging gaf de leiding geen temperatuurverschil die zichtbaar was aan de oppervlakte. Er werden 3 verdachte locaties aangeduid waar er een vermoeden is van een lek. Door het natte weer en de diepe ligging van de leiding hebben we nog niet kunnen bevestigen of op die locaties effectief een lek kan gevonden en hersteld worden.

De techniek is nog duur. Toch kan het interessant zijn voor bepaalde leidingen waar de klassieke akoestische screening niet mogelijk is.